W chwili obecnej zespół dysfunkcyjno – bólowy kręgosłupa staje się chorobą cywilizacyjną, tak jak nadciśnienie tętnicze czy cukrzyca. Problem ten dotyka coraz większej części społeczeństwa, przez co stał się on nie tylko problemem medycznym, lecz także społecznym.

Dane epidemiologiczne wskazują że blisko 80% społeczeństwa cierpi z powodu dysfunkcji kręgosłupa i tkanek okołokręgosłupowych.

W zależności od tego, jaka część jednostki ruchowej kręgosłupa zajęta jest procesem chorobowym, możemy wyróżnić: ból dyskogenny, ból korzeniowy, ból stawów międzywyrostkowych oraz ból mięśniowy. Z reguły trudne jest jednoznaczne ustalenie jego etiologii, najczęściej mamy do czynienia z sytuacją nakładania się kilku patologii jednocześnie.

Możliwych przyczyn dolegliwości bólowych kręgosłupa jest dużo, jednak najczęstszymi są:

1. Zmiany zwyrodnieniowe stawów
   Schorzenie to polega na braku równowagi pomiędzy destrukcją chrząstki stawowej oraz kości podchrzęstnej a jej możliwościami regeneracyjnymi. W wyniku uszkodzenia krążka międzykręgowego mogą rozwijać się zmiany zwyrodnieniowe trzonów kręgowych. Często towarzyszą im zmiany zwane osteofitami.
2. Stany zapalne stawów
   Stosunkowo powszechnymi chorobami przebiegającymi z zapaleniem stawów są: reumatoidalne zapalenie stawów, choroba Bechterewa oraz zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK).
3. Wady wrodzone i nabyte
   Wszelkiego rodzaju odchylenia od normy w budowie kręgów i kręgosłupa mają bezpośredni wpływ na mechanikę kręgosłupa i w rezultacie mogą wywoływać ból.
4. Choroby nowotworowe
   Ból wynikający z toczącego się procesu nowotworowego charakteryzuje się tym że nie ustępuje w żadnej pozycji, w tym także w pozycjach przeciwbólowych. W większości przypadków ból nasila się w nocy.
5. Zaburzenia psychologiczne oraz socjalne
   Dolegliwości bólowe związane są również ze stresem emocjonalnym. Obniżony nastrój często powoduje i nasila ból.

Kluczową rolę w kwestii zapobiegania pojawianiu się bólu kręgosłupa odgrywa zarówno właściwa diagnostyka i prawidłowe leczenie, jak i przede wszystkim profilaktyka.

Do niezwykle ważnych działań zapobiegawczych należą:

- prawidłowe podnoszenie i dźwiganie ciężkich przedmiotów

- odpowiednie dopasowanie rodzaju oraz intensywności aktywności fizycznej

- dbanie o prawidłową postawę ciała podczas wykonywania czynności dnia codziennego

- ćwiczenia relaksacyjne

- redukcja stresu

- zdrowe odżywianie

Bibliografia:

1. Szpala M.; Skorupińska A.,; Kostorz K.: Występowanie zespołów bólowych kręgosłupa - przyczyny i leczenie. Pomeranian J Life Sci 2017; 63(3): 41-47
2. Koszela K.; Kurkowska S.; Wolańska - Okońska M.: Dolegliwości bólowe kręgosłupa jako choroba cywilizacyjna. Pediatr Med Rodz 2017, 13(3), p. 344-351
3. Dobrzeniecka A.; Pogorzała A. M.: Wybrane zagadnienia profilaktyki i postępowania w zespołach bólowych odcinka lędźwiowo - krzyżowego kręgosłupa. Horyzonty współczesnej fizjoterapii 239-252